Thứ Năm, 30 tháng 9, 2010

Dịch "giả" in "thật", hay "túi gàn khôn" của đám "nho nhã phương Nam"

Hôm nay, mình vô tình đọc được một đoạn văn dịch trong tác phẩm "Trời và đất" của nhà văn Hungary, Márai Sándor. Đoạn nguyên tác như thế này:

Olvasni
Nem elég olvasni. Újraolvasni - az összes tanácsadók szerint - fontosabb. S nem csak a könyvet kell újraolvasni, melynek emléke halványodik vagy, melyet első olvasásra nem értettünk meg tökéletesen: a mondatot is újra kell olvasni, a fõnevet, igét és jelzõt is, mely végzetesen meghatároz a könyvben valamit. Mit akar egy könyv? Megértetni magát. De az ilyesmi lassan megy, majdnem oly lassan és bonyolultan, mint az életben. Házastársaknak néha évtizedekre van szükségük, míg egyik végül meg tudja értetni magát a másikkal. A könyvek is ilyen nehézkes ismerõsök. Nem elég katalógus, divat vagy hagyomány szerint olvasni; ösztön szerint kell megkeresni a könyvet, mely - nekünk, személyesen - mondhat valamit. Rendszeresen kell olvasni, úgy, ahogy alszik, étkezik, ahogy szeret és lélegzik az ember. A könyvek, mint az emberek, csak akkor adják ide titkukat, bizalmukat, ha te is átadod magad nekik. Nem szeretek másféle könyvet olvasni, csak olyat, mely az én tulajdonom. Nem elég a gondolatot, ismeretet birtokolni, melyet a könyv tartalmaz. Legyen enyém - feltétlenül, mint ahogy a szeretõt akarják - a könyv is, a gondolat földi porhüvelye."

Và mình mới "c dịch" như thế này:

Đọc
Đọc, không đủ. Đọc lại – theo tất cả những nhà tư vấn – quan trọng hơn. Và cần đọc lại, không chỉ riêng những cuốn sách, mà ký ức về chúng đang phai mờ, hay, chúng ta đã không hiểu hết khi đọc lần đầu: mà cả những câu văn, danh từ, động từ và cả chỉ dẫn nữa, những cái xác định một cách cốt tử điều gì đấy trong cuốn sách. Một cuốn sách muốn gì? Nó muốn phải hiểu được nó. Nhưng điều này xảy ra chậm chạp, chậm chạp và rắc rối gần giống như trong cuộc sống vậy. Đối với những cặp vợ chồng, đôi khi họ cần một khoảng thời gian là vài ba chục năm thì người này cuối cùng mới làm kẻ kia hiểu mình được. Sách cũng là người quen biết không dễ nắm bắt như thế. Đọc theo sưu tập, theo mốt, hay theo truyền thống, là thiếu sót; chúng ta cần dựa theo bản năng để tìm đến cuốn sách, cái cuốn sách mà nó có thể nói điều gì đó một cách trực tiếp với chúng ta. Nên thường xuyên đọc, như con người ta thường xuyên ngủ, thường xuyên ăn, thường xuyên yêu và hít thở. Sách, giống như con người vậy, chỉ dâng hiến bí mật, tin cậy của nó cho ta, khi mà ta cũng trao gởi bản thân mình cho sách. Ta không thích đọc những cuốn sách loại khác, chỉ những loại đang là tài sản của ta. Chiếm lĩnh được ý nghĩ, kiến thức, những thứ cuốn sách mang trong nó, chưa đủ. Mà, – một cách không khoan nhượng, như con người ta thèm muốn người tình – phải là của ta cả bản thân cuốn sách nữa, cái bồ đựng bụi tư duy trần gian này.

2 nhận xét:

  1. Cho phép em copy sang blog em.

    Em đọc đọan tiếng Việt do bác Chung dịch, em thấy lấn cấn hai chỗ:

    1) "nhằm xác định một điều gì đó vĩnh viễn trong cuốn sách" -> khó hiểu. Cách dịch của bác có vẻ rõ nghĩa hơn.

    2) "Tôi không muốn viết sách kiểu khác, chỉ viết những cuốn thuộc sở hữu của mình" -->> Câu này em cũng ngờ rằng dịch không chính xác. Vì đang nói về đọc sao lại nhảy sang nói về viết, trông nó không ăn nhập gì với đoạn còn lại. Tuy nhiên, câu dịch của bác, "Ta không thích đọc những cuốn sách loại khác, chỉ những loại là sở hữu của ta.", với em cũng chưa thật rõ nghĩa.

    Trả lờiXóa
  2. Chào bạn Goldmund, xin cám ơn bạn đã đọc đoạn dịch của tôi. Cái đoạn bạn "chưa thật rõ nghĩa", có thể sửa lại như thế này: "Ta không thích đọc những cuốn sách loại khác, chỉ những loại đang là tài sản của ta."
    Chúc bạn Goldmund luôn vui vẻ. Tôi vẫn nợ bạn một cuốn sách, lần về VN vừa rồi, tôi có vào SG, nhưng đã "thiếu sót" không tìm cách gặp bạn. Xin "khất" bạn lần về VN sắp tới vậy! :-) Trân trọng.

    Trả lờiXóa