“Song câu chuyện ‘phò chính thống’, câu chuyện ‘quan văn’ không chỉ dừng lại khi Nho học thất thế. Công bằng mà nói thì ở một giai đoạn ngắn của lịch sử, tức là ở đầu thế kỷ 20 trong cả nước, và từ năm 1954 đến năm 1975 ở miền Nam, đã có một cơ hội để cặp bài trùng trí thức và quyền lực có thể tách nhau ra được, và quả thực cũng có tách nhau ra phần nào. Nhưng đấy là một khoá học tiếc thay rất ngắn, quá ngắn để trí thức Việt Nam vượt ra khỏi cái vòng kiềm toả và tự kiềm toả bằng quyền lực chính trị để trở thành một lực lượng độc lập như giới trí thức ở các xã hội dân chủ hiện đại.”(Phạm Thị Hoài)
Bàn luận về trí thức, nhất là trí thức Việt Nam, chúng ta đã bàn luận khá nhiều và khá… “sôi sục” trên diễn đàn talawas này. Và có vẻ như, “cuộc bàn luận vẫn còn tiếp diễn”, mà bằng chứng là bài viết đầy tâm huyết và sâu sắc này của tác giả Chu Việt! Tôi xin được chia sẻ vài cảm nghĩ của mình như thế này:
1. Theo tôi, người trí thức nói chung, hay nhà văn nói riêng, đều chỉ có thể thể hiện cái “gốc gác trí thức” của mình qua tác phẩm. Bởi vì, như chúng ta thường nói, tác phẩm, là “đứa con tinh thần” của nhà văn, do nhà văn “mang nặng đẻ đau” mà cho ra “góp mặt với đời”. Những gì “xảy ra” với “đứa con tinh thần”, cũng là xảy ra với chính bản thân nhà văn, với chính cái “gốc gác trí thức” của nhà văn. Mà ở trong nước Việt Nam ta, một trong những cái “xảy ra” quan trọng nhất với tác phẩm, là sự kiểm duyệt của chế độ toàn trị hiện giờ do ĐCSVN cầm đầu. Với dòng suy nghĩ ấy và đọc lời nhận định (tôi trích trên đây) của nữ nhà văn Phạm Thị Hoài, mà tôi nhớ đến “vụ Thơ đến từ đâu?” khá “sục sôi nóng bỏng” trên talawas vào cuối năm ngoái, nhất là bài phỏng vấn nhà thơ Lý Đợi, mà trong đó có đoạn: “Việt Nam có hệ thống kiểm duyệt toàn diện ít khi sai sót, nếu lần này Đà Linh – Quang Thuỵ (hai người phụ trách biên tập), Lê Huy Hoà (chịu trách nhiệm xuất bản của NXB Lao Động) và có lẽ một vài người quan trọng nhưng khuất tên phía sau, mà sai thì “kỳ tích” kiểu nhà NXB Đà Nẵng sẽ tái diễn – rút phép và xử phạt là điều khó tránh. Còn nếu họ đúng, thì cuốn sách đã quá “sạch sẽ” sau khi bị thiến, “vào cung” làm thái giám là đương nhiên, chơi với bời, chống với phá gì nữa.”. Tuy rằng nhà thơ Lý Đợi dùng hình ảnh “cuốn sách đã quá “sạch sẽ” sau khi bị thiến, “vào cung” làm thái giám” là để chỉ cụ thể về tác phẩm bị kiểm duyệt của nhà văn, nhưng tôi thấy nó cũng khá “phù hợp” cho chính bản thân những tác giả nào chịu để cho (độc tài) “thiến”. Tức là, cái sự “phần đông trí thức Việt Nam không vượt ra khỏi cái vòng kiềm toả và tự kiềm toả bằng quyền lực chính trị để trở thành một lực lượng độc lập”, nó sẽ làm hình thành một “tầng lớp quan lại mới” trong nước, đó là “những thái giám của triều đình”. Về “những thái giám của triều đình”, chúng ta có rất nhiều ví dụ, tôi chỉ nêu ra đây một điển hình gần đây nhất là trường hợp này.
2. Đến đây, chắc chắn các bác sẽ hỏi, thế còn những tác giả không chịu để cho (độc tài) “bắt vào cung làm quan thái giám” thì sao? Vâng, những người này, cũng có “năm bảy loại” ạ! Lấy ví dụ, tôi có thể kể ra đây trường hợp của một nhà văn trong nước, chẳng những ông không chịu để cho “thiến”, mà còn “cả gan”… “fuck với độc tài” nữa!
3. Và khi nói đến “fuck với độc tài”, đương nhiên là phải nói đến cái “công cụ” số 1 này của những nhà văn, nhà trí thức (đàn ông) Việt Nam. Nhưng như chúng ta đều biết, theo nhận định của nhà văn Đỗ Minh Tuấn, tình trạng của “trí thức (đàn ông) Việt Nam”, không có gì gọi là… “khả quan” cho lắm, cụ thể là: “những người phụ nữ như Phạm Thị Hoài, thấy trí thức Việt Nam là một lũ người “dương vật buồn thiu” bất lực về sinh lý! Và, có một điều “thú vị” là, ở trong nước một thời, đã có hai loại: “ca-pốt rách” và “ca-pốt lành” có thể “dùng” cho những “dương vật buồn thiu”.
4. Đấy là nói về cái tình trạng “quan văn” của Việt Nam. Còn về “quan võ” thì sao? Riêng tôi, thì tôi thấy, ở Việt Nam hiện giờ, có vẻ như “các nhà cộng sản chân chính”, với cái “gốc gác tiểu nông” của mình, chỉ thích con cái của mình sau này trở thành “quan võ” để “nối nghiệp cha ông”, cai trị dân đen mà thôi?!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét