Thứ Ba, 5 tháng 10, 2010

Sự hữu hạn của vũ trụ, hay mọi thứ đều... "cong"

“Thấy nhiều bác chắc chắn giỏi toán ở đây viết: “đường thẳng tự nó chỉ là một sản phẩm của trí tuệ". Mong được giải thích thêm cho rõ."(Hòa Nguyễn)

@bác Hòa Nguyễn,

Nhân đọc được lời PH này của bác, và tự thấy mình là một trong “nhiều bác chắc chắn giỏi toán ở đây” (có điều, chắc chắn không “giỏi bằng” gs NBC thôi, vì nếu “giỏi bằng” thì đã được/bị cái ông gì đấy… sờ đùi rồi!), nên tôi xin “thử đề nghị một cách giải thích” như thế này:

Hôm trước tôi có đọc được một PH rất hay của bác Đào Nguyên, trong đó có đoạn “Khi một triết gia bị bí vì không thể hiện được hết các đường bay diễm ảo của trí tuệ qua ngôn ngữ thì người dùng toán lý.”. Điều này rất “khớp” với trường hợp của chúng ta, tức là chúng ta phải “dùng” toán lý để “giải thích” triết học, hay nói một cách “văn vẻ” như bác Đào Nguyên là “thể hiện các đường bay diễm ảo của trí tuệ”. Có một khái niệm này, xin bác HN cần “nắm bắt” được, đó là khái niệm “vô hạn”. “Vô hạn” không có, mà chỉ có “Hữu hạn”! Theo Albert Einstein, thế giới (vũ trụ) của chúng ta là “hữu hạn” và đang nở (Tiện đây xin “viện dẫn” câu danh ngôn của ông: “Chỉ có hai điều là vô hạn: vũ trụ và sự ngu xuẩn của con người, và tôi không chắc lắm về điều đầu tiên. (Only two things are infinite, the universe and human stupidity, and I’m not sure about the former.”). Tức là mọi thứ đều “hữu hạn”. Bác HN có thể hình dung cái sự hữu hạn của thế giới như thế này: bắt đầu bằng cái sự hữu hạn của “đám mây” các hạt electron xung quanh hạt proton và hạt neutron, rồi “phình” ra to lớn hơn, to lớn hơn, cứ thế, mãi mãi…, và chúng ta tưởng rằng là đến “vô tận”, nhưng vẫn là sự hữu hạn, không phải sự vô hạn. Ngay khi chúng ta viết nói tưởng tượng suy ngẫm về “vô hạn”, tức là chứng tỏ nó “hữu hạn”. Và như thế, chính vì không có “vô hạn” nên “đường thẳng” cũng không có, mà “tự nó chỉ là một sản phẩm của trí tuệ”. Cái “đường thẳng” mà bác nêu ví dụ (đường chân trời, tia nắng) chỉ là “đoạn thẳng” do con mắt của chúng ta “tưởng tượng” ra mà thôi.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét